Voordat wij aanstaande ouders bewust maken van de mate van inbreng die zij hebben, hebben de meeste zwangeren écht geen idee dat ze zelf aan het roer staan. 

Ze denken veelal dat ze zich maar hebben te voegen in de visie en werkwijze van de verloskundigenpraktijk. Ze geven daarmee vrijwillig een deel autonomie weg.

Zonde want het verlies van autonomie is een ingrediënt voor de negatieve beval ervaring. 

Wellicht herken jij dit ook wel. Heb je misschien het gevoel dat je niet helemaal matched of dat jullie niet op 1 lijn lijken te komen. In deze blog schets ik een aantal voorbeelden waarbij je voelt dat het niet helemaal lekker stroomt (en wat dus een uitnodiging is om daar iets mee te doen)?? Onderaan het artikelen vind je manieren om dit op te lossen.

“Ik ben morgen 42 weken en de verloskundige komt zo naar mijn huis om te strippen. Als ik vannacht of morgen geen weeën heb, moet ik in het ziekenhuis bevallen zegt ze.”

Vier voorbeelden waaruit blijkt dat het niet lekker stroomt

1. Ongemak
Bij de consulten voel je je niet helemaal comfortabel. Je ervaart ongemak, alsof je niet jezelf mag / kunt zijn. Zelf voorafgaande van je consult ben je misschien wel gestresst.

Als dit aan de hand is, zoom even uit: dit is zonde toch?? Je gaat immers straks tijdens de bevalling een levensveranderde en hele bijzondere ervaring hebben. Als je dit moet doen met iemand (je verloskundige) waar je je niet comfortabel bij voelt is op z’n zachts gezegd onhandig. Bij een bevalling is het belangrijk dat je een team om je heen hebt staan waarbij jij je volledig op je gemakt voelt. Zo kun jij makkelijker loslaten. Dus signaleer je dit bij jezelf? Lees dan onderaan dit artikel wat je zou kunnen doen.

2. Als er een ‘zo doen we dat hier’ mentaliteit heerst.
Dat is niet okay. Je moet namelijk niks en bovendien mag je VK je niet dwingen (soms gaat dit heel subtiel en hebben beide partijen niet eens in de gaten dat dit gebeurt).

In Nederland geldt het ‘shared decision making’, of wel Samen Beslissen. En dat betekent dat alle geboden zorg, interventies, stappen met je besproken dienen te worden én dat jij nadrukkelijk toestemming geeft wanneer je akkoord gaat. Ook ‘nee’ is een antwoord.

Je mag nooit en te nimmer gedwongen worden en er mag niet worden gedreigd. Tegelijkertijd zit er net zo goed een nuance in dit stuk. Het kan zijn dat jouw verloskundige ervaart dat er kennelijk iets (medisch) noodzakelijk is. Maar again: ze mag niet zeggen dingen zo gaan en dat jij dat zo hebt te doen.

Wat dan wel?
Het is haar taak om jou volledig te informeren (en met volledig bedoel ik dan ook: volledig. Dus ook alle alternatieven moeten voorgelegd worden) en waarna jij volledig geïnformeerd bent, is het aan jou om een weloverwogen besluit te nemen.
Je kunt dus nooit gedwongen worden, alsof je geen keuze hebt. Jij geeft toestemming voor elke vorm van zorg.

Vanwege de gestelde richtlijnen en protocollen is het soms lastig laveren, zowel voor jou als voor jouw verloskundige. Want als jij ’tegen de richtlijn in’ gaat (je wilt iets niet dat wel protocol is), dan kies je dus voor een ander pad en zal jouw verloskundige met jou dat pad moeten bewandelen (er is immers een zorgplicht) en dat is jouw recht.

Jouw verloskundige ook rechten. Wanneer jouw verloskundige zich niet comfortabel voelt bij jouw besluit (dat mag, dat is haar goed recht), mag zij dat aangeven. Echter: zegt ze de zorg op, dan heeft ze een zorgplicht, wat maakt dat zij – vanuit die plicht – een zorgverlener moet vinden die wel mee gaat in jouw wens.

Helaas horen wij nog altijd deze voorbeelden. En vaak zijn ze heel subtiel. Het zit hem vaak in taalgebruik. Woorden of zinnen waardoor een zwangere het gevoel krijgt dat ze geen keuze heeft en denkt: Het gaat kennelijk zo.

Ooit werd ik gebeld door een cursiste die me vertelde dat als ze die avond of nacht geen weeën zou hebben, haar VK haar zo gewenste thuisbevalling niet meer ging begeleiden (want 42 weken) en ze dan in het ziekenhuis moest bevallen.
‘Nee nee’, zei ik, ‘Je moet niks. Jij mag bevallen waar je wilt. Ook thuis na 42 weken. En jouw verloskundige heeft een zorgplicht, ze mag jou niet dwingen om in het ziekenhuis te bevallen. Echter.. de richtlijn schrijft voor dat na de 42 weken een bevalling in de tweede lijn plaats vindt.. Alleen een richtlijn is een richtlijn en geen wetmatigheid. Jij mag daar dus van afwijken, alleen… dat is de nuance: ken de risico’s en begrijp wat je wilt. Daarnaast, jouw verloskundige mag aangeven dat ze de thuisbevalling niet wilt begeleiden. Dat is haar goed recht. Maar wil ze dat niet en trekt ze de zorg terug, dan zal ze een zorgverlener moeten vinden die jouw thuisbevalling alsnog begeleid. Ze mag jou niet verplichten in het ziekenhuis te gaan bevallen, als jij dat niet wilt.’
Zo geschiedde, haar VK heeft diezelfde avond nog een VK gevonden die de zorg overnam.

3. Als er wordt gechanteerd: “Als je dat niet doet / wilt, moet ik je doorverwijzen naar het ziekenhuis”.
Oei oei, ook dit mag niet. Je hebt een overeenkomst en bovendien akkoord geven met die doorverwijzing. Je moet dus helemaal niks.

Wederom: Shared decision making. Dus het is bijna apart te noemen als dit wordt gezegd. En toch komt het voor. Helaas.

Maar, elk verhaal heeft meerdere perspectieven, bovendien mag je ervan uit gaan dat een zorgverlener met de beste intentie haar / zijn werk uitvoert. Het kan zijn dat de verloskundige denkt: dit is geen eerstelijns zorg, ik kan deze vrouw zo niet begeleiden. Dit is tweede lijns zorg (ziekenhuis). Alleen tsja.. ‘c’est le ton qui fait la musique’, of wel: het hangt ervan af hoe het gezegd wordt.

Dwingen / chanteren / doordrukken is een absolute no go.

4. Je hebt het gevoel dat jouw intuïtie / gevoel / wens er niet toe doet.
Ook al is jouw VK kundig in haar vak, jouw innerlijke wijsheid is jouw kompas. Dus wanneer jullie niet resoneren op dit vlak, is het alsof je beiden een andere taal spreekt.

Wanneer jouw intuïtie steeds wordt tegengesproken of onderuit wordt gehaald, dan kan dat erg onveilig voelen. Dus dit is zeker ook een hele belangrijke om serieus te nemen, ondanks dat dit zo’n typische ‘ik kan mijn vinger er niet goed op leggen, maar het voelt niet okay’ is.
Luister naar dat voelen.

What to do!?

Herken je bovenstaande punten of heb je een soort gelijke situatie aan de hand, dan is onze eerste tip altijd: ga hierover in gesprek. Maak dingen:
1) bespreekbaar en
2) stel voor om samen te zoeken naar oplossingen.

Echt hoor!

Dit gaat namelijk jou en jouw welzijn aan. En het gaat ook echt alleen om jou en niemand anders! Het is zo belangrijk dat je veiligheid ervaart in het contact met je zorgverlener. Want onveiligheid geeft stress (niet goed voor jouw baby ook) en zal tijdens de bevalling ook echt een saboteur zijn (wil je niet).

Bovendien: jij bent de regisseur van jouw zwangerschap en bevalling. Jij mag aangeven wat jouw wensen en keuzes zijn.

Dus: ga constructief op zoek naar oplossingen. Dit betekent soms dingen met elkaar afspreken, tot wellicht zelfs overstappen naar een VK die beter past. Dat mag namelijk ALTIJD.